De RekenKamerCommissie (RKC) van Gemeente Ede heeft onderzocht hoe Burgerparticipatie in Ede wordt toegepast. De RKC stelt dat Burgerparticipatie wordt toegepast. Echter, GroenLinks/PE stelt vast dat er bij veel raadsvoorstellen geen Burgerparticipatie wordt toegepast. Ook stelt GroenLinks/PE vast dat eenduidige aanpak ontbreekt waardoor er nog een hoop te verbeteren valt in het betrekken van burgers bij het maken van beleid. Leest u hieronder onze bijdrage.

Burgers betrekken in Ede: Papier versus Praktijk

Voorzitter,
Onze fractie vindt het een goede zaak dat het onderwerp Burgerparticipatie (BP) is onderzocht en dat dit rapport er nu ligt. Een slechte zaak en erg jammer is echter dat voorgenomen evaluatie van 2013 niet heeft plaatsgevonden. Wellicht hadden we dan eerder kunnen bijsturen en was onnodige frustratie met name onder inwoners maar ook bij de ambtelijke organisatie wellicht voorkomen. BP als begrip is inmiddels een beetje sleets en heeft een wat negatieve connotatie gekregen. Zeker na de introductie van de Participatiemaatschappij. Het betekent in de praktijk nog te vaak dat burgers uitvoeren wat de overheid (al dan niet onder druk van bezuinigingen) bedenkt.

Burgerbetrokkenheid is wellicht een betere benaming en het resultaat zou Burgerinvloed moeten zijn. Daarvoor is nodig dat inwoners ook op beleidsniveau mee kunnen denken. Het gevoel van eigenaarschap begint met zeggenschap en invloed. De nota is overigens in 2011 samen met burgers/vertegenwoordigers opgesteld dus dat was i.p. een goede start qua BP. Kennelijk is de organisatie overgeslagen en iig achteraf niet betrokken, doordat of waardoor de nota in de la kwam te liggen. Ambtenaren bepalen nu in de praktijk zelf hoe ze BP toepassen. Zij kwalificeren de kaders die de raad in 2011 meegaf als ‘belemmerend, te algemeen, te procedureel en te weinig ambitieus’. Ze impliceren daarmee eigenlijk dat ze niet zouden aansluiten bij de wensen van de burgers. Echter als je de kritiek van de inwoners/participanten leest, klagen deze over ondoorzichtige procedures, onduidelijkheid over hun rol en de vraagstelling, gebrek aan informatie en communicatie en evaluatie. Dit zijn precies de zaken die in de vastgestelde kaders zijn opgenomen. Ieder handelt nu naar goeddunken en met een eigen agenda en motivatie. Er is geen eenduidige aanpak. Willekeur, wantrouwen, mislukking en teleurstelling liggen daarmee op
de loer.

Er wordt gesteld dat er wel degelijk veel aan BP wordt gedaan maar waarom zien we dan nog steeds in veel raadsvoorstellen ‘NVT’ onder het kopje Burgerparticipatie en zijn zoveel inwoners toch nog ontevreden? Veel gaat ook goed gelukkig maar het algemene beeld is toch dat we nog een grote verbeterslag kunnen en moeten maken. mEDEmaken is in de basis een goed concept maar onze fractie blijft vinden dat een bezuinigingsopdracht als eerste onderwerp voor Burgerbetrokkenheid niet bepaald gelukkig is. Onze fractie zou graag de evaluatie van dit traject tegemoet zien. Kan de wethouder deze op korte termijn toezeggen?

BP in Ede is nu eigenlijk nog niet meer dan een halfproduct. Een denktank zoals de RKC die voorstelt is wat onze fractie betreft prima maar we hoeven niet weer het wiel opnieuw uit te vinden en mogelijk veel tijd verliezen. We hebben al een soort van wiel in onze optiek... De Nota BP uit 2011 lijkt ons namelijk een goede onderlegger. Zoveel is er nou ook weer niet veranderd in 5 jaar. De gemeentelijke organisatie en beleidsdoelen staan anno 2016 nog steeds centraal. De Factor C-methodiek bijv. is gericht op het communicatiever maken van beleid en organisatie. Initiatieven moeten nog steeds passen binnen door gemeente gestelde doelen. Deze zouden bij voorkeur ook meer gezamenlijk met inwoners moeten worden vastgesteld.

BP is wat onze fractie betreft een gedragen en gedegen beleid en plannen. BP in Ede beperkt zich nog veel teveel tot de laagste treden van de participatieladder (informeren en raadplegen) terwijl de verwachting van de burgers ligt bij de hoogste drie sporten van de participatieladder (adviseren, coproduceren en (mee)beslissen. Daarmee creëer je je eigen teleurstelling en mislukking. BP moet volgens GL/PE met name worden ingezet voor het creëren van draagvlak voor beleid en plannen en voor het vergroten van betrokkenheid en verantwoordelijkheid van inwoners. Kwaliteit van beleid en plannen gaat daarmee vooruit en deze zijn meer toekomstbestendig lees:duurzaam. Duidelijk moet zijn wanneer en hoe BP wordt ingezet. Doelstelling en kaders vooraf duidelijk aangeven. Tijdige en vooral onderbouwde terugkoppeling. Gezamenlijk evalueren en afronden van het proces. Geen onrealistische verwachtingen en duidelijkheid over rolverdeling, besluitprocedure en politieke verantwoordelijkheid. Pas als beide partijen tevreden zijn, is een BP traject optimaal geslaagd.

Aan onze motie Burgerinitiatieven uit 2014 is door de wethouder op onderdelen tot onze tevredenheid al tegemoet gekomen. Maar de kern van de motie, een centraal punt/loket/makelaar voor spontane en nieuwe initiatieven uit de gemeenschap, is nog niet gerealiseerd. Dit zou erg helpen om initiatieven te laten slagen, zeker als deze wijkoverstijgend zijn. Maar ook bij een initiatief op wijkniveau zou deze functie van nut kunnen zijn. Veel mensen weten nog niet van bestaan wijkteam en wijkregisseur of de mogelijkheden van bijv. Malkander dus weten deze ook niet te vinden. Van verschillende kanten maar ook uit eigen ervaring weet ik hoe het kastje naar de muurprincipe soms tot kunst is verheven …...

Graag horen wij het standpunt van de wethouder hierin.

Ellen Out
Fractievoorzitter GroenLinks/PE