Het afgelopen jaar heeft de fractie van GroenLinks verschillende malen aandacht gevraagd voor de sociale huursector. Er zijn raadsvragen gesteld en moties ingediend. Rond de kerst zijn er nog vragen gesteld in samenwerking met de ChristenUnie over de sociale huursector. De beantwoording van deze vragen laat zien dat de gemeente geen goed idee heeft waar het naartoe moet met de sociale huursector. Men voert gewoon een ad-hoc beleid. Wel is duidelijk dat om “financiële redenen” er niet meer gemeentegrond beschikbaar wordt gesteld voor de sociale huursector. Economisme in volle glorie! Op deze wijze komt er geen goed beleid voor de sociale huursector van de grond.
Waarom vragen wij aandacht voor deze sector? In de gemeente Ede zijn er, net zoals elders in het land, veel mensen aangewezen op de sociale huursector voor een woning. Die groep is divers: het gaat om jongeren die een eerste eigen woning willen, partners die meer kamers willen omdat het gezin wil groeien, ouderen met een bescheiden oudedagsvoorziening, mensen die vanwege een handicap bepaalde aanpassing nodig hebben. Iedereen heeft zo zijn eigen eisen en wensen. Er is dus niet echt een standaard huurder aan te wijzen. Wel heeft deze groep een belangrijk kenmerk gemeen. De financiële middelen (inkomen, spaargeld e.d.) zijn ontoereikend om een huis te kopen of een hypotheek af te sluiten. Voor mensen met een hoger inkomen is die keuze er vaak wel.
De wachttijden voor woningen zijn hier weliswaar niet zo hoog als vaak in de Randstad. Toch wordt deze door veel woningzoekenden die een huurwoning nodig hebben vaak als lang ervaren. Het systeem Huiswaarts biedt de mogelijkheid om zich in te schrijven en vervolgens op vrijkomende woningen te reageren. Helaas is het, en dat geeft de wethouder zelf toe, lastig de behoefte en de lengte van het wachten daadwerkelijk te meten. Daarbij komt nog dat het systeem huurwoningen aanbiedt uit de hele regio (Ede, Wageningen, Rhenen, Veenendaal) waar ook mensen uit die hele regio op kunnen reageren. Daarnaast worden om logische redenen woningen toegewezen aan mensen die een urgentieverklaring hebben en aan statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) die de gemeente moet huisvesten. Dit beperkt het aanbod nog verder.
De gemeente Ede gaat dit jaar ongeveer 200 extra woningen realiseren voor de sociale huursector, vooral door bestaande gebouwen te verbouwen tot appartementen. Dit komt bovenop de bestaande planning van Woonstede (de belangrijkste aanbieder van sociale huurwoningen in Ede), zonder dat duidelijk is of dit wel voldoende is. En het is ook logisch dat dat niet duidelijk is want de gemeente heeft namelijk geen idee wat nu precies de behoefte is aan sociale huurwoningen. En de gemeente heeft al helemaal geen idee welk type nu gewenst is: hoeveel kleine appartementen, hoeveel rijtjeshuizen, hoeveel seniorenwoningen. Om daar wel inzicht in te krijgen heeft de GroenLinks-fractie een motie ingediend bij de begroting 2017. Die werd echter alleen gesteund door de ChristenUnie. De motie werd niet gesteund door partijen die bij de verkiezingen beloven alles te zullen doen om de wachttijden te reduceren. Zo stelde de PvdA in haar verkiezingsprogramma 2014 dat de wachttijden voor sociale huurwoningen korter moesten. Of dit nu gehaald is weten we niet want de gemeente onderzoekt dit ook niet, zelfs niet nu de wethouder voor wonen van PvdA huize is (net zoals de voorafgaande raadsperiode)!
Begin 2016 is er door de raad een woonvisie vastgesteld. Op zich is dit een mooie visie en benoemt deze goed waar Ede zo al op zou moeten letten bij woningnieuwbouw en aanpassing in de bestaande woningvoorraad. Echter deze visie bevat nauwelijks kwantitatief en/of kwalitatief onderzoek (laat staan een koppeling daartussen) naar welke behoefte er is naar woningen. De visie zou moeten leiden tot zicht op waar er bijgestuurd moet worden. Echter faalt de woonvisie op dit vlak.
GroenLinks Ede vindt dat er gedegen beleid moet komen voor de sociale huursector. Hierin wordt allereerst de verwachte behoefte aan sociale huurwoningen geschat. Zowel in kwantitatieve zin (hoeveel) als in kwalitatieve zin (welke behoefte is er aan verschillende typen woningen). Vervolgens kijk je naar de bestaande voorraad en wat er ontbreekt. En dan ga je kijken wat je nodig hebt aan soorten woningen in de sociale huursector; van éénkamer appartementen tot volledige woonhuizen voor gezinnen. Je kunt gaan bekijken welke plannen er zijn voor nieuwbouw en waar kun je als gemeentegronden reserveren voor sociale woningbouw. Hoeveel geld dit gaat kosten en hoeveel geld er beschikbaar is weten we nu niet. Wel kan men dan een discussie in de gemeenteraad aangaan hoeveel geld we hiervoor beschikbaar willen stellen: er is dan een zinvolle politieke discussie mogelijk.
GroenLinks wil zich hard maken voor de sociale huursector, maar dan niet met ad hoc beleid (zoals nu) maar met gedegen cijfers en toekomstvisie. Wij willen naar een beleid waar de behoefte naar sociale huurwoningen centraal staat en onderdeel is van een echte woonvisie. De omvangrijke groep van inwoners die aangewezen zijn op de sociale huursector in onze gemeente hebben hier baat bij. Helaas moeten we constateren dat er tot nu toe géén gemeentelijk beleid is voor de sociale huursector en dat is ook niet vreemd aangezien adequate input en kennis over de behoefte en mogelijkheden hiervoor simpelweg ontbreken.
Wat triest is, is dat er géén politieke wil is bij de meerderheid in de raad om deze informatie en kennis te ontwikkelen. Wel is er een meerderheid van de partijen die u bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 van alles zal beloven over de sociale huursector. Denkt u dan svp even goed na bij het bepalen van uw stem!
Pieter Gerard van den Berg
Raadslid GroenLinks Ede
Radio-Interview met Pieter Gerard van de Berg op Ede FM 16 maart 2017