Vandaag (10 december) is het de Dag van de Mensenrechten, de verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948).
Artikel 1 van de Grondwet luidt: "Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen." Dit artikel is vandaag de dag meer dan ooit van toepassing en zou bij iedereen helder op het netvlies moeten staan. Het is inmiddels een jaar geleden dat de Raad een motie heeft aangenomen met de opdracht alle mogelijke AZC-locaties in kaart te brengen. Een jaar verder zijn we hierin helaas nauwelijks verder gekomen en dat vindt GroenLinks/PE een trieste constatering. We zijn als Raad vooral met onszelf en met elkaar in de weer geweest, maar we zijn de hoofdpersonen en hoofdopgave waar we met zijn allen voor staan in het vuur van de strijd vergeten. De vluchtelingenstroom is het afgelopen jaar alleen maar groter geworden en het water staat het COA aan de lippen. Nu gaan we in Ede een nieuw traject in dat behoorlijk wat tijd in beslag neemt. Voordat we daadwerkelijk mensen op de vlucht onderdak, veiligheid, geborgenheid en een toekomst kunnen bieden, zijn we als we niet uitkijken nog een jaar verder. Er bestaat in de tussentijds een reële kans dat de minister via een Algemene Maatregel van Bestuur gewoon locaties gaat aanwijzen en dan staan we daar met ons proces...
Onze fractie betreurt ten zeerste dat de optie voor een AZC in Otterlo op zo’n heftige manier in de kiem is gesmoord. Tijdige en open communicatie door het College, in ieder geval vanaf het moment dat de afspraak tussen de heer van Voorst (ondernemer Otterlo) en het COA rond was en vooral helderheid over de nog te volgen procedure had volgens ons veel kunnen voorkomen. Nu is de zaak onnodig op de spits gedreven, zijn de stellingen betrokken en is iedereen er geharnast ingegaan. Oneigenlijke argumenten en emoties hebben de boventoon gevoerd terwijl er met de juiste cijfers en feiten en gezond verstand wellicht een gedragen oplossing mogelijk was geweest. Overigens ook jammer dat het COA pas recentelijk is gaan bewegen voor wat betreft het gewenste minimale aantal bewoners van een AZC. Het voorliggende procesvoorstel komt wat onze fractie betreft geen dag te vroeg; het had er beter vorig jaar om deze tijd kunnen liggen, maar dat is met de kennis van nu ook wel weer makkelijk gezegd natuurlijk. Het is voor iedereen nieuw en zoeken naar waar je goed aan doet. We staan voor een stevige opgave. De vluchtelingenstroom heeft, hoewel we beter hadden kunnen weten, iedereen overvallen en, we hebben het ook al eerder gezegd, niemand wil deze situatie. Voor de vluchtelingen staat hun wereld op de kop maar ook voor onze eigen inwoners zal er her en der iets veranderen, al is het maar in het straatbeeld.
GroenLinks/PE is positief verrast door dit voorstel van het college.
We zien een duidelijke wil en voornemen om dit voor elkaar te krijgen en iedereen recht te doen. Zowel aan bestaande als aan nieuwe (tijdelijke) inwoners. We vinden het in grote lijnen ook een goed voorstel... Met name dat er transparant en met alle belanghebbenden wordt samengewerkt. Het voorstel om minimaal 600 vluchtelingen op te vangen vinden wij een goed uitgangspunt, maar volgens ons kan Ede meer aan en zou de gemeente Ede naar rato moeten opvangen.
Meerdere kleinschalige locaties
GL is landelijk de initiatiefnemer voor kleinschalige opvang waardoor draagvlak en draagkracht groter zijn en integratie beter kan plaatsvinden. Vrijwilligers bijvoorbeeld zullen zich makkelijker organiseren en committeren aan een herkenbare, overzichtelijke groep mensen.
Maximaal 1 locatie per wijk
Afhankelijk van grootte van wijk/dorp, hoe deze wordt gedefinieerd/begrensd, hoe draagvlak, draagkracht in wijk/dorp is en hoe de omvang van de locaties is, zou hier van kunnen worden afgeweken wat onze fractie betreft. Het hangt er maar net vanaf wat de toekomst brengt en van ons vraagt.
Duur van 5 jaar (uitgaande van 1 augustus 2016)
Voor onze fractie is deze termijn te kort. De kans dat de oorzaken van de vluchtelingenstroom binnen 5 jaar zijn opgelost is nihil. Mogelijkheid tot verlenging van de periode moet daarom worden opengelaten... Looptijd van de procedure (definitieve uitwerking voor zomer 2016, maar dan is er nog geen daadwerkelijke opvang). Het gaat om 13 stappen; dit zijn er erg veel en bovendien betreft het een complexe procedure. Bovendien is er de afhankelijkheid van externe partijen. Kortom een groot vertragingsrisico. Wat onze fractie betreft zouden we willen zoeken naar het indikken of het faseren van het proces of eventueel zaken parallel laten lopen. Het zou wat ons betreft wenselijk zijn als al in februari 2016 bijvoorbeeld 200 vluchtelingen kunnen worden opgevangen. Ziet het college hiertoe mogelijkheden?
Burgerparticipatie
Met name bij stap 2 en 3 van het proces (samenstellen longlist en shortlist) zouden inwoners ook moeten meedenken/aanleveren en niet alleen geïnformeerd moeten worden. Inmiddels is hiertoe via website en Facebook opgeroepen maar in het procesvoorstel is dit nog niet aangepast: Graag zien wij dit alsnog gebeuren. Het is van groot belang dat de Stakeholdersgroep zorgvuldig wordt samengesteld: Met name vragen wij aandacht voor ruime vertegenwoordiging van het maatschappelijk middenveld! Detailonderzoek locaties (stap 6) voor wat betreft gevolgen voor omwonenden en ondernemers. Belangrijk hierbij is hoe de criteria hiervoor worden vastgesteld? Begrippen als spankracht van de wijk en sociale veiligheid zijn subjectief. Kan het college hier iets over zeggen?
Communicatie
Het is belangrijk om de verschillende vormen van opvang en verschillende fases van procedures waarin de mensen zitten te onderscheiden en hier duidelijk over te communiceren. Vooronderstellingen/ vooroordelen proberen weg te nemen: negatieve invloed op de huizenprijzen en economie en toenemende criminaliteit en gevaar voor onze dochters graag met objectieve gegevens te onderbouwen. Communicatie is heel belangrijk om het draagvlak bij de inwoners te creëren en te vergroten maar uiteindelijk bepaalt de raad. Politieke verantwoordelijkheid en regie nemen. Het managen van verwachtingen inwoners is dus essentieel voor de geloofwaardigheid en het vertrouwen!!! In de tussentijd, gedurende de looptijd van dit proces, stelt onze fractie voor om dan iig noodopvang en huisvesten van statushouders optimaal vorm geven.
Bestuursakkoord
Het Bestuursakkoord geeft aan dat er voor eind 2015 minimaal 500 extra noodopvangplekken nodig zijn en dat er voor 1 februari 2016 behoefte is aan 2500 extra opvangplekken per provincie. Daarnaast is behoefte aan kleinschalige AMV locaties (voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen). Met name de doorstroom van statushouders is een heel belangrijk aandachtspunt. Dat is al een uitdaging op zich want zelfs met de onlangs door het college voorgestelde extra maatregelen m.b.t. tijdelijke en permanente sociale woningen, zullen we waarschijnlijk niet aan de vraag kunnen voldoen. Tegelijkertijd moeten we samen met de regio Food Valley te komen tot een eerlijke en acceptabele verdeling.
Tot slot
Het instellen van een Raadswerkgroep (RWG) ter begeleiding en monitoring van dit proces vindt onze fractie een goed idee. In het procesvoorstel wordt echter gesteld dat voor eventuele bijstelling van het proces obv actualiteit/gewijzigde inzichten de RWG geïnformeerd wordt. Dit moet natuurlijk zijn:‘de raad’.
