Alle gemeenten moeten de komende jaren flink bezuinigen.
Een belangrijke oorzaak is dat het Rijk al 10 jaar lang taken naar ons toeschuift zonder voldoende financiering. Dit begon in 2015 met de Jeugdwet, de Participatiewet en de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) die met een korting op het budget naar de gemeenten werden overgeheveld omdat die ‘dichtbij hun inwoners staan en daardoor alles beter en efficiënter konden organiseren’. Helaas pakte dat anders uit en zitten gemeenten nu met een groot tekort en met een bezuinigingsopgave.
In Ede zijn college, raad en ambtelijke organisatie al een jaar geleden begonnen met in kaart brengen hoeveel de bezuiniging zou moeten zijn om de komende jaren een sluitende begroting te hebben en waarop en op grond van welke criteria dit zou moeten gebeuren,
Het was een intensief en langdurig proces, waarbij de opgave aanvankelijk 20-30 miljoen was. Uiteindelijk is het beperkt gebleven tot zo’n 15 miljoen, waarvan een groot deel via lastenverhoging (OZB, forensen- en toeristenbelasting en parkeerkosten gingen wat omhoog) en via het optimaliseren van werkprocessen is gerealiseerd. Later bleek ook nog dat de oproep van VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) aan het Rijk wat effect heeft gehad want via meicirculaire is er wat compensatie gekomen, waardoor de komende jaren er wat beter uitzien.
De ‘pijn’ valt daardoor gelukkig mee maar zo zag het er een jaar geleden zeker niet uit. De gemeenteraad is heel intensief betrokken en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. De raad was donderdag 10 juli bij de besluitvorming heel coöperatief omdat iedereen goed inzicht heeft gekregen in de verschillende opties (213 mogelijke maatregelen lagen voor) en er een goed afgewogen resultaat lag.
GroenLinks Ede is heel blij dat met name de minima, vrijwilligers en verenigingen zijn ontzien.
We benadrukken al jaren dat voor ons de basisvoorzieningen op orde moeten blijven en dat kwetsbare groepen maar ook het zogenaamde sociale weefsel (bestaande uit o.a. vrijwilligers, mantelzorgers, verenigingen, inwonersinitiatieven) ontzien moeten worden cq de ruimte moeten krijgen. En dat de ambities van het college soms wel erg groot zijn en wat ons betreft niet passend bij de portemonnee, het karakter en behoefte van Ede. Ook hier speelt het Rijk een grote rol in dat zij onze regio als groeiregio heeft aangemerkt en recentelijk onze gemeente als ‘doorbraaklocatie’. We moeten veel en vooral sneller bouwen (11.000-15.000 woningen tot 2040).
Voor GroenLinks is belangrijk dat er een gezonde balans blijft en wordt gezocht tussen de basisvoorzieningen en de ambities en dat alles in dienst staat van wat onze inwoners nodig hebben voor een veilige, prettige en toekomstbestendige leefomgeving.
Voor GroenLinks was 10 juli een succesvolle avond. Wij hadden een amendement ingediend om de Pilot Deelmobiliteit niet weg te bezuinigen. Ter vergadering bleek dat hier in het collegevoorstel een fout was gemaakt en dat de pilot wel wordt uitgevoerd. Daar zijn wij heel blij mee want deelmobiliteit is nog niet zo bekend onder onze inwoners terwijl het kan helpen beter mobiel te zijn en het daarnaast ook nog eens goed is voor het milieu.
Daarnaast hebben we 2 moties ingediend die raadsbreed zijn gesteund:
- Motie ‘niet snoeien in het broedseizoen’
door de manier van aanbesteden en de contracten die er liggen met de uitvoerder is het blijkbaar onontkoombaar dat er ook in het broedseizoen wordt gemaaid en gesnoeid (dit blijkt uit raadsvragen die wij hierover eerder dit jaar hebben gesteld). Wij vragen hier al jaren aandacht voor. Het is heel slecht voor biodiversiteit en dierenwereld maar ook veel inwoners begrijpen dit niet en zijn er kwaad over. De hele raad is het ermee eens dat hier iets aan moet gebeuren want de motie werd raadsbreed gesteund. De wethouder gaat kijken naar de ruimte in de huidige afspraken maar voor GL is het ook belangrijk dat nieuwe afspraken en contracten hier rekening mee houden. - Motie ‘openhouden brandweerpost Stadspoort’
dit is al sinds 2020 een discussie omdat de VGGM (Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden) stelt dat het dekkingsplan voor Ede ook zonder Stadspoort voldoende is. Onderzoek uit 2021 laat echter zien dat de post absoluut meerwaarde heeft. Daarom heeft de raad in november 2021 ook besloten dat de post open moest blijven tot de brandweerpost aan de Breelaan in gebruik is genomen op de nieuwe locatie. Dat was in 2021 een locatie aan de Peppelensteeg bij het bezinkbassin. Het Algemeen Bestuur van de VGGM besloot toen dat 1 januari 2027 een reële datum was om realisatie te verwachten en dat Stadspoort dan wel dicht kon. De financiering zou dan ook stoppen. Echter, in 2024 bleek dat de beoogde locatie niet haalbaar was. Dit jaar is een nieuwe locatie (ook aan de Peppelensteeg) gevonden die een betere kans van slagen heeft maar nog steeds veel onzekerheden kent. Het College had desalniettemin voorgesteld om de financiering van Stadspoort per 1/1/27 te stoppen. De raad heeft daar met deze motie van GroenLinks een stokje voor gestoken want vraagt aan het college om:
- om uiterlijk bij de Perspectiefnota 2026, op basis van de dan bekende planning, met een voorstel te komen voor verlenging van de openhouding van brandweerpost Stadspoort na 1 januari 2027;
- De financiële consequenties van het openhouden van de brandweerpost Stadspoort inzichtelijk te maken en hiervoor het benodigde budget te reserveren in de begrotingsvoorstellen van de Perspectiefnota 2027-2030
Kortom Stadspoort blijft open tot de nieuwe kazerne in gebruik is. Voor de vrijwillige (!) brandweerlieden die zich daar al jaren met hart en ziel en gevaar voor eigen leven inzetten voor onze veiligheid een opluchting en een belangrijke erkenning van hun werk. Stadspoort is operationeel in avond, nacht en weekend, zit naast het ziekenhuis en vlakbij de Gelderhorst en industrieterreinen met daarop bedrijven met soms gevaarlijke stoffen. Daarnaast zijn in Ede steeds meer zelfstandig wonende ouderen die bij brand of calamiteiten geëvacueerd moeten worden en waarbij veel deskundige handen nodig zijn. GroenLinks heeft zich jaren ingezet voor voorlopig openhouden van Stadspoort dus wij zijn heel blij met dit resultaat!