Flankerend beleid
De gemeenteraad stelt € 673.000 beschikbaar voor allerlei maatregelen om de azc’s zo goed mogelijk in te passen. Deze maatregelen gaat de gemeente Ede bepalen in nauw overleg met omwonenden en andere belanghebbenden. Via een breed gesteund amendement zijn daar nog kaders en aandachtspunten aan toegevoegd. Zoals het vormen van een klankbordgroep per locatie, afspraken met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) over het beschermen van minderheden in de azc’s en het opnemen van een einddatum van vijf jaar na opening van het azc en een jaarlijkse evaluatie.
Zoektocht
De zoektocht naar geschikte locaties dateert van 13 november 2014. Toen heeft de gemeenteraad met grote meerderheid ingestemd met een motie, die het college van B en W opriep te zoeken naar locaties om vluchtelingen op te vangen.
Het eerste resultaat daarvan was het inrichten oktober 2015 van twee gebouwen op het voormalige kazerneterrein Maurits Zuid voor de noodopvang van 370 vluchtelingen voor zes maanden.
Bijdrage GroenLinks/PE: Locatievoorstel AZC’s (14 april 2016)
Voorzitter, Wereldwijd zijn ruim 60 miljoen mensen op de vlucht. Ze proberen te ontsnappen aan oorlog, terreur, vervolging, onderdrukking, vernietiging, angst, honger en dood…..Ze zijn op zoek naar rust, vrijheid, veiligheid en een toekomst voor zichzelf en hun kinderen. Treurig genoeg slaagt niet iedereen er in om de vlucht te overleven of om op een goede plek met toekomstperspectief terecht te komen. Dagelijks zien we beelden van wanhopige mensen onderweg of in eindeloze en troosteloze kampen. Vaak zitten zij daar onder erbarmelijke omstandigheden, in extreme hitte of juist koude, verstoken van medische zorg, onderwijs en zelfs van eten en drinken. Het maakt machteloos en kwaad...
In Ede gaan we na het besluit van vanavond als het goed is, 900 mensen, die met veel pijn en moeite gelukkig tot hier zijn gekomen, opnemen in onze gemeenschap. Een gemeenschap die dit naar de overtuiging van GL/PE goed kan dragen want wij zijn hier in Nederland en in Ede over het algemeen behoorlijk bevoorrecht. Meerdere omwonenden gaven als reden om geen asielzoekers in hun omgeving te krijgen: ‘we hebben het hier net zo goed voor elkaar’. Volgens onze fractie is het juist andersom: dat we het goed voor elkaar hebben geeft ons de verplichting om ook goed voor elkaar te zijn’ . Noblesse oblige. We hebben nu de kans een druppeltje bij te dragen aan een gigantisch humanitair en geopolitiek probleem. Op het grote geheel is het niet veel maar voor degenen die het betreft maakt het een wereld van verschil.
Wij vinden het locatievoorstel van het college redelijk evenwichtig; 900 plaatsen verdeeld over 3 locaties, verspreid over Ede en buitengebied. Rekening houdend met het geldende bestuursakkoord maar ook met de draagkracht van de omgeving. Voor GL/PE is het totale aantal eigenlijk nog wat aan de lage kant in verhouding tot het inwonersaantal van Ede. Met 900 zitten we aan de onderkant van de in januari aangegeven marge. Daarom vinden wij het erg jammer en verbaast het ons dat Otterlo als locatie is afgevallen. Het Arcadis rapport geeft aan dat het alleen geschikt zou zijn als hoofdlocatie maar voor onze fractie is dat geen uitgemaakte zaak. Afstanden en reistijden zijn vergelijkbaar met de Goudsberg; een nevenlocatie zou volgens ons goed haalbaar zijn. Voor een hoofdlocatie valt Otterlo volgens Arcadis ook af. De belasting van de kern zou te groot zijn maar rondom de Goudsberg en de Braamhorst wonen veel minder mensen dus volgens ons snijdt dat argument geen hout. Onze fractie zou dus graag zien dat Otterlo in reserve blijft als locatie, hetzij voor asielzoekers hetzij voor statushouders. De locatie Permar is financieel niet haalbaar voor het COA maar met het omvormen van omliggende kantoorgebouwen naar woningen wellicht wel aantrekkelijk. Wij hadden graag gezien dat gemeente en COA hierin gezamenlijk zouden investeren zodat we na 5 jaar AZC functie de sociale huurwoningen (o.a. voor statushouders) hebben waar zoveel behoefte aan is. In ideale plaatje van GL/PE worden alle 5 locaties van de shortlist benut, de druk verspreid en vangen we in totaal 1100 mensen op. Helaas zien wij hiervoor geen politieke meerderheid. We zijn overigens wel mede indiener van het amendement van D66 mbt het uitbreiden van de sociale woningvoorraad. Dus dan maar het minder ideale plaatje……
De over gebleven locaties: We hebben als raad veel brieven gekregen met bezwaren, er zijn bijeenkomsten geweest, mensen hebben ingesproken, we hebben gepraat met omwonenden en belanghebbenden van de drie beoogde locaties en zijn ter plekke wezen kijken. Wat opvalt is dat mensen enerzijds zeggen opvang van vluchtelingen belangrijk te vinden, anderzijds blij zijn dat de beker aan hen voorbij gaat of alles op alles zetten om hem snel door te geven aan een ander. We zijn bovendien geschokt door de negativiteit die is losgekomen zowel gericht tegen de vluchtelingen als tegen college, raad en gemeente in het algemeen. We begrijpen dat omwonenden niet bepaald blij zijn met deze, in hun perceptie ingrijpende verandering in hun woonomgeving. Maar om nou te doen alsof hen een ramp overkomt gaat onze fractie toch echt te ver. De echte ramp is namelijk de vluchtelingen overkomen. Zij zijn alles kwijt, hun huis, hun baan, hun school, hun vertrouwde omgeving, hun land en als ze geen gastvrije en verstandige mensen tegenkomen, ook hun toekomst en die van hun kinderen. We hadden het geweldig gevonden als een buurt of dorp meteen had aangegeven: wij hebben zoveel te geven, wij gaan dit doen met elkaar. Er zijn daarentegen vooral veel bezwaren geuit met betrekking tot de keuze voor de 3 locaties en waarom juist deze absoluut niet geschikt zouden zijn. Waarom midden in een woonwijk? Waarom midden in het bos? En waarom eigenlijk niet in een weiland? De aantallen worden bedreigend genoemd, veiligheid en privacy zijn de belangrijkste knelpunten en de roep om kleinschaligheid is een mantra geworden. Men begrijpt niet waarom het college aan de leiband loopt van het COA en niet net als elders kleinere wooneenheden nastreeft. Men lijkt zich niet te realiseren dat de aantallen die het COA aanhoudt, gebaseerd zijn op de landelijke financiering en dat verdere kleinschaligheid dus vooralsnog gemeentegeld kost. Geld dat ergens anders op bezuinigd zal moeten worden.
De aantallen zijn op zichzelf volgens onze fractie het probleem niet. In het locatievoorstel is daarin juist rekening gehouden met wat de omgeving al gewend is. (Klinkenberg: 300 ouderen, Braamhorst: tot 400 campinggasten en Goudsberg: 200 Poolse arbeiders). De kern van het verzet lijkt het onbekende en de associatie met extremisme en terrorisme. Angst voor islamisering van onze maatschappij en verlies van onze waarden en verworvenheden. Angst dat alleenstaande mannen zich gefrustreerd zullen gaan vergrijpen aan vrouwen en homo’s. Dat de vluchtelingen onze natuur kapot zullen maken. Vooralsnog zijn er echter weinig feiten waarmee deze angst kan worden onderbouwd. Als er al sprake is van dergelijke incidenten dan betreft het vaak onderlinge kwesties die ook nog eens te maken hebben met slechte huisvesting en een uitzichtloze situatie… We hebben het hier over mensen en niet over wilde dieren zoals een van de omwonenden zelf stelde. Voor alle drie de locaties geldt dat er zsm na vanavond een klankbordgroep moet worden ingericht met direct omwonenden zodat de inpassing optimaal kan plaatsvinden. Onevenredige belasting van de omgeving moet worden voorkomen en veiligheid en leefbaarheid over en weer moeten zijn geborgd. Locatie specifieke aandachtspunten moeten worden opgelost. Bijv. de politiepost weer terug in Lunteren en de toegankelijkheid van het terrein voor de eigenaren van de recreatiewoningen gegarandeerd. Natuurwaarden en rust rondom de Braamhorst moeten zoveel mogelijk worden beschermd en gewaarborgd. En graag serieus onderzoeken of sloop van de Klinkenberg, liefst meteen in het kader van een AZC, maar anders in ieder geval over 5 jaar, een mogelijkheid is. Onze fractie zal mede indiener zijn van de motie van de PvdA hierover.
Voorzitter, Wij denken oprecht dat het met de overlast straks enorm zal meevallen. Ervaren en gevreesde knelpunten zijn luid en duidelijk overgekomen en we hebben geleerd van het verleden en van ervaringen elders. Iedereen is er 100% op gericht dit te doen slagen. Zowel in het belang van vluchtelingen als van onze eigen inwoners. Verder is wat onze fractie betreft de duur van 5 jaar een hard gegeven. Voor na die periode moet er zicht zijn op een goede en voor de omgeving acceptabele invulling. Over 5 jaar is echter de instroom van vluchtingen naar verwachting niet opgedroogd, dus we moeten als gemeente vooruit denken en een plan klaar hebben voor de vervolgfase. Eerst en vooral zullen hierna andere gemeenten hun deel moeten doen. Ik roep de andere raadsfracties daarom op hun collega’s in omliggende gemeenten en in PS hiertoe aan te sporen.
Wij vinden het locatie voorstel, binnen de eerder genoemde beperkingen, vrij volledig. Sterk is dat wordt ingezet op integratie vanaf de eerste dag. Dat begint bij het streven naar integrale overplaatsing van de mensen in de noodopvang naar de Klinkenberg. Daar hoort de vervolgstap bij dat er zoveel mogelijk mensen uit de AZC’s binnen Ede blijven als statushouders. Onnodig gesleep en versnippering van begeleiding wordt daarmee voorkomen. Vriendschappen in omgeving en op school kunnen zo worden behouden en verder uitgebouwd. Mensen moeten kunnen aarden en het gevoel hebben ertoe te doen en erbij te horen. Ook daar kunnen we van het verleden leren…Mede hierom dienen wij het amendement van de SGP mbt kaderstelling mede in. Maar ook zijn wij medeindiener van het amendement van D66 mbt toekomstkansen voor vluchtelingen. Vele vrijwilligers en organisaties hebben aangegeven een rol te willen spelen en doen dit al rondom de mensen op de noodopvang. Ook in gesprekken met omwonenden van alle drie de locaties hebben we gezien dat er, ondanks de zorgen, als de asielzoekers er eenmaal zijn, bereidheid is om mee te helpen. Tijdens de inspraakavond hebben 2 studenten (Klinkenberg en Braamhorst) mooie plannen gelanceerd voor intensieve begeleiding en aandacht. Wij vinden dit allemaal heel hoopgevend. …..
Voorzitter, als laatste nog iets over het proces: Dit zou niet transparant zijn. Mensen voelen zich niet gehoord en niet serieus genomen. Het Arcadisrapport zou van inferieure kwaliteit zijn. Het besluit zou zijn voorgekookt. De ambtelijke organisatie krijgt bij veel raadsvoorstellen complimenten van de diverse fracties. Onze eigen fractie is daar doorgaans niet scheutig mee waarvoor nog onze welgemeende excuses! Echter in deze procedure is er naar onze mening sprake van een buitencategorie…. Er zijn absoluut zaken misgegaan, er is niet altijd het juiste, op tijd of op juiste wijze gedaan. Het was vaak learning by doing. In een complexe en langdurige procedure als deze is het risico op miscommunicatie en misverstaan levensgroot. Met zoveel verschillende spelers, meningen en belangen doe je het eigenlijk nooit goed genoeg. Niet voor niets verzuchtte een omwonende onlangs ‘had maar gewoon een locatie aangewezen en was dan in gesprek gegaan over hoe in te passen’.
De projectorganisatie stond voor de schier onmogelijke taak om iedereen (omwonenden, overige inwoners, media, raad, raadswerkgroep, college, collega’s, COA, Arcadis) geïnformeerd, tevreden en aangehaakt te houden. Met als uiteindelijk doel om ons als raad vanavond een goed en afgewogen besluit te kunnen laten nemen. Wij hebben van dichtbij meegemaakt met welke ongelofelijke inzet, integriteit, flexibiliteit en positiviteit dit is gedaan. Dat het niet door iedereen is ervaren zoals bedoeld, is daarom haast onbegrijpelijk en vooral heel erg jammer. Graag zouden wij meer inzicht verkrijgen in hoe dit mogelijk is geweest. Onze fractie pleit daarom voor een grondige evaluatie van het proces vanaf november (vanaf de bijeenkomst rondom Otterlo).
