Je las er ongetwijfeld al van alles van in de media: de ombuigingen en het 'ravijnjaar' in 2026.
Zoals bekend moet Ede, net als de meeste andere gemeenten, de komende jaren flink gaan bezuinigen om de begroting sluitend te krijgen. Belangrijke oorzaak hiervan is dat het Rijk de afgelopen 10 jaar allerlei taken heeft overgedragen aan gemeenten en daarbij consequent flink minder budget meegaf dan nodig was om de taken goed uit te voeren. Jeugdzorg, WMO en Participatiewet zijn de belangrijkste en de bekendste taken maar in de loop der jaren is daar steeds meer bijgekomen.
Dat dit tot grote tekorten zou gaan leiden is al enige tijd bekend en daarbij valt vooral 2026 op als het zogenaamde ‘Ravijnjaar’. Ede heeft ingrijpende bezuinigingen lang voor zich uit kunnen schuiven maar dit jaar kunnen we er niet langer omheen. Het huidige kabinet is vooralsnog niet van plan bij te springen dus helaas moeten we eraan geloven.
De bezuinigingsoperatie moet in Ede 20-30 miljoen opbrengen. Het college en de ambtelijke organisatie zijn al vanaf het najaar 2024 intensief bezig met zoeken naar mogelijkheden om dit te realiseren. Omdat het zo’n belangrijk proces is, is de hele raad, dus ook de oppositie heel nauw betrokken. Wij zijn in meerdere sessies bijgepraat en heeft kunnen meepraten over waar je allemaal aan zou kunnen denken.
Na een eerste analyse door bureau Berenschot is elke afdeling van de gemeente op zoek gegaan naar bezuinigingsmogelijkheden. Dit heeft geresulteerd in totaal bijna 40 miljoen aan opties verdeeld over 3 sporen:
- Spoor 1 Taken en Ambities
- Spoor 2 Organisatie en Efficiency
- Spoor 3 Inkomstenverhoging
De grootste aandeel moet worden opgebracht door Spoor 1 wat over het algemeen rechtstreeks consequenties heeft voor onze inwoners.
Op 3 april heeft de raad de ambtenaren urenlang technisch kunnen bevragen op de mogelijke effecten van de voorgestelde maatregelen.
Afgelopen donderdag 10 april kon iedere fractie een laatste boodschap meegeven aan het college. Daarin kon men aangeven:
- waar men absoluut niet op wil bezuinigen
- waar wel (deels) op bezuinigd mag worden
- welke bezuinigingsopties eventueel nog nader onderzocht kunnen worden
De week van 14 april gaat de ambtelijke organisaties deze input verwerken en waar mogelijk nog nieuwe ideeën uitzoeken. Vervolgens gaat het college op 13 en 14 mei ‘de hei op’ om een afgewogen pakket samen te stellen. De raad wacht momenteel dus af waarmee het college komt. Op 5 juni wordt de Perspectiefnota gepresenteerd waarin duidelijk herkenbaar de keuze van het college terug te vinden zal zijn. De raad spreekt hier vervolgens op 26 juni oordeelsvormend over. Besluitvorming zal op 10 juli plaatsvinden.
In bijlage de input die GroenLinks afgelopen donderdag aan het college heeft meegegeven.